Naczynia krwionośne to niezwykle ważna część naszego układu krwionośnego, dzięki którym krew jest w stanie przepłynąć przez cały organizm. Każde z poszczególnych naczyń krwionośnych spełnia nieco inną rolę, jednak każda z tych ról jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wszystkich narządów. Cukrzyca to choroba, której lekceważenie bądź nieprawidłowa samokontrola może doprowadzić do trwałych uszkodzeń tych naczyń, a w konsekwencji wywoływać różnego rodzaju powikłania, których postępowanie jest nieodwracalne.
Rodzaje naczyń krwionośnych i ich funkcje
Chociaż naczynia krwionośne nie biorą aktywnego udziału w transportowaniu krwi, za ich pośrednictwem może ona docierać do komórek organizmu. Głównym składnikiem transportowanym przez krew jest oczywiście tlen, jednak dzięki zawartości glukozy i insuliny komórki ciała mogą zostać odżywione i wytworzyć niezbędną do funkcjonowania całego organizmu energię. Wyróżnia się 3 główne typy naczyń krwionośnych:
- żyły – transportujące odtleniona krew z powrotem do serca,
- tętnice – przenoszące krew do mięśni i narządów,
- włośniczki (kapilary) – bardzo małe naczynia krwionośne, przenoszące tlen oraz składniki odżywcze do komórek, a także zbierające produkty ich przemiany materii.
Wpływ cukrzycy na uszkodzenia naczyń krwionośnych
Częste hiperglikemie oraz utrzymujące się podwyższone stężenia glukozy mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń zarówno dużych jak i małych naczyń krwionośnych. Dzieje się tak, ponieważ nadmierna ilość glukozy we krwi uszkadza komórki śródbłonkowe, które stanowią budulec naczyń krwionośnych, co prowadzi do pogorszenia ich szczelności, a w konsekwencji do uszkodzenia narządu i upośledzenia jego funkcjonowania.
Uszkodzenia w obrębie dużych naczyń krwionośnych jak serce, mogą prowadzić do rozwoju powikłań takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, a nawet prowadzić do zawałów serca. Uszkodzenie małych naczyń krwionośnych najczęściej skutkuje zaburzeniami funkcjonowania wzroku, nerek oraz nerwów, prowadząc do powikłań takich jak:
- wzrok – retinopatia cukrzycowa, prowadząca często do częściowej bądź całkowitej utraty wzroku,
- nerki – nefropatia cukrzycowa, która może prowadzić do niewydolności nerek i konieczności leczenia nerkozastępczego (dializy, przeszczep nerki bądź nerki wraz z trzustką),
- nerwy – uszkodzenie zakończeń nerwowych prowadzące do rozwoju neuropatii oraz stopy cukrzycowej.
Dbanie o właściwe poziomy glikemii, a co za tym idzie – zdrowe naczynia krwionośne, jest też niezwykle istotne dla naszego mózgu. Zwężone światło żył i tętnic może skutkować ich zatorem, prowadząc do jego udarów, a także zakrzepic tych naczyń. Ponadto osłabione naczynia krwionośne łatwiej pękają, utrudniając niekiedy wykonanie wkłóć niezbędnych podczas niektórych badań, zabiegów oraz hospitalizacji.
Jak zadbać o zdrowie naczyń krwionośnych?
Aby utrzymać swoje naczynia krwionośne w jak najlepszej kondycji, warto stosować się do kilku prostych zasad:
- utrzymuj poziom glukozy we krwi we właściwym zakresie,
- rzuć palenie,
- unikaj nadwagi,
- ogranicz spożycie alkoholu,
- lecz nadciśnienie tętnicze,
- stosuj dietę bogatą w błonnik,
- ogranicz spożycie tłuszczu,
- wprowadź regularną aktywność fizyczną,
- zmniejsz poziom stresu.
